واژهٔ اتوپیا Utopia که در فارسی به «ناکجا آباد» و «آرمانشهر» شناخته می شود، در زبان عربی از سوی کسانی چون ابونصر فارابی به «مدینهٔ فاضله» معروف است.

ریشهٔ اتوپیا به فلسفهٔ کلاسیک در یونان باستان می رسد و اساساً واژه ای در وادی فلسفه است. در واقع نخستین بار افلاطون 2500 سال قبل در یونان در کتاب «جمهور» خود یک اتوپیا یا مدینهٔ فاضله را مطرح کرد. وی در اندیشهٔ خود طرح یک جامعهٔ آرمانی که در عصر او وجود نداشت را ارائه نمود. هم چنین در کتاب دیگری، افلاطون از یک شهر گمشده یاد می کند به نام آتلانتیس. آتلانتیس، جزیرهٔ گمشده ای است که سرزمین خوبی ها بوده است و عملاً بشر ترغیب می شود تا برای یافتن آن به جست وجو بپردازد. مدتی در اروپا تصور می کردند که آتلانتیس افلاطون، جزیرهٔ گمشده ای در نزدیکی جزیرهٔ «کرت» یا «سیسیل» در مدیترانه است. اما به گمان من، آتلانتیس و سرزمین گمشدهٔ افلاطون، فلسطین و به ویژه اورشلیم است. مشخصات تاریخی آتلانتیس افلاطون به دوره ای برمی گردد که مُلک سلیمان(ع) در فلسطین مستقر بوده است. همواره پس از آن، یهود حسرت دوران سلیمان(ع) را داشته و اکنون نیز مدعی است که قصد بر پا کردن معبد و هیکل سلیمان در اورشلیم را دارد. یهودی بودن تلقی آتلانتیس افلاطون تعجب برانگیز نیست، زیرا قبل از افلاطون اندیشهٔ یهود در یونان ریشه دوانیده بود.

▲ 1 ▼ پاسخ